Singule

της Βάλιας Θεοδωρίδου, Ιστορικού του Δ.Π.Θ.

Το 1951 η εθνολογική  σύνθεση Βαλκανίων είχε αλλάξει δραματικά . Ο εβραϊκός τους πληθυσμός έπεσε  κάτω από 50.000 ,έναντι περίπου 856.000 το 1930.Εκατοντάδες χιλιάδες μειονοτικοί Γερμανοί εκτοπίστηκαν από την Γιουγκοσλαβία και την Ρουμανία .Οι Σλάβοι  και οι Αλβανοί έφυγαν από την Ελλάδα  και οι Σέρβοι έφυγαν από το Κόσσοβο. Ο ολοκληρωτικός πόλεμος ,η γενοκτονία και οι μεγάλες μετακινήσεις  προσφύγων  στις αρχές του 20 αιώνα  αύξησαν την εθνική ομοιογένεια  των βαλκανικών κρατών .

Στη Γιουγκοσλαβία  ο Τίτο  προσπάθησε να λύσει τα εθνικά προβλήματα της χώρας  αντικαθιστώντας  το μεσοπολεμικό σύστημα   εξουσίας των Σέρβων και της δυναστείας των Καραγεώργεβιτς  με πολυεθνική εξουσία  του μοναδικού δικτατορικού κόμματος .

Ωστόσο το επείγον ζήτημα  που είχαν να αντιμετωπίσουν τα κράτη αυτά μετά από δέκα χρόνια πολέμου  ήταν να σταθεροποιήσουν  τα νομίσματα τους και να μεταρρυθμίσουν τα τραπεζικά τους συστήματα ,πράγμα  που προϋπέθετε αύξηση των φόρων και μείωση των δαπανών . Αφού το κόστος διεξαγωγής των πολέμων είχε οδηγήσει  το 1918 στην πλήρη οικονομική και δημοσιονομική κατάρρευση  των προπολεμικών δημοσιονομικών  συστημάτων. Στο σύντομο διάλλειμα αισιοδοξίας της δεκαετίας του 1920,ανάμεσα στη λήξη των μεταπολεμικών  προβλημάτων  και στο Κραχ της Γουολ  Στριτ  ,τα περισσότερα βαλκανικά κράτη επέλεξαν να ανοικοδομηθούν  επανασυνδεόμενα  με τη φιλελεύθερη διεθνή οικονομία .Ίδρυσαν  ανεξάρτητες κεντρικές τράπεζες ,υιοθέτησαν τον κανόνα του χρυσού  και προσπάθησαν να προσελκύσουν ξένους επενδυτές  καταρτίζοντας σφιχτούς προϋπολογισμούς  και εξοφλώντας τα χρέη τους . .Γαλλικά ,Βρετανικά ,Αμερικανικά κεφάλαια  εισέρρευσαν στην περιοχή . Ωστόσο μετά το 1930 εκδηλώθηκε  στα βαλκάνια μεγάλη χρεωστική κρίση. Το 1932  κηρύχτηκαν παντού στάσεις πληρωμών ,οι συναλλαγματικές  ισοτιμίες ανατράπηκα  και η τάξη της παγκόσμιας  ανοιχτής οικονομίας  κατέρρευσε. Με αποτέλεσμα οι βαλκανικές οικονομίες  να αφεθούν και πάλι   στις δικές τους δυνάμεις .Το κράτος αναγκάστηκε  να αυξήσει τους  δασμολογικούς φραγμούς  και να χορηγεί το ξένο συνάλλαγμα με  περιορισμούς  ,προσεγγίζοντας τον παρεμβατισμό  και την κατευθυνόμενη οικονομία .

Άλλοι ζημιωμένοι του πολέμου ήταν και οι αγρότες  ,μερικοί από τους οποίους μετανάστευαν σε άλλες χώρες ή μετακινούνταν προς τις πόλεις για αναζήτηση καλύτερων συνθηκών ζωής. Επίσης  εμφανίστηκαν στο προσκήνιο αγροτικά κόμματα με στόχο την προστασία  των αγροτών .Η οικονομική κρίση διάβρωσε επίσης τα σαθρά θεμέλια του καθεστώτος Ακόμα και  πριν το 1930 οι μεσοπολεμικοί δημοκρατικοί θεσμοί  δεν δικαιώθηκαν στο εσωτερικό .Μετά το 1929 οι δεξιές δικτατορίες αντικατέστησαν παντού τη δημοκρατία στα Βαλκάνια . Η μορφή των δικτατοριών  ήταν η αυταρχική διακυβέρνηση  από τους βασιλιάδες  και τους υπουργούς που αυτοί επέλεγαν . Η αδυναμία των μαζικών κομμάτων στη νοτιοανατολική Ευρώπη  φαίνεται από το γεγονός ότι και τα αριστερά και τα φασιστικά κόμματα  και τα δημοφιλή ,όπως η ρουμανική Σιδηρά  Φρουρά  συντρίφτηκαν και καταπνίγηκαν  από το κράτος τόσο εύκολα .ό βασιλιάς Αλέξανδρος διέλυσε την  Βουλή των Σέρβων –Κροατων- Σλοβένων  το 1929 και κυβέρνησε τη χώρα  με προσωπική δικτατορία ,μετονομάστηκε σε Γιουγκοσλαβία .Ακολούθησε 1935 ο βασιλιάς της Βουλγαρίας  Μπόρις  ο οποίος μετέτρεψε την  εθνική αντιπροσωπεία σε  συμβουλευτικό σώμα .Το 1936  ο βασιλιάς της Ελλάδας Γεώργιος διέλυσε τη Βουλή  ,ο Κάρολος της Ρουμανίας  αφού διέταξε να εκτελέσουν τον φασίστα   Κοντρεάνου  δημιούργησε το δικό του Κόμμα του Έθνους

Έτσι παρά την πρώιμη επαφή της περιοχής  με το δημοκρατικό πολιτικό βίο ,τα κόμματα της Αριστεράς και της Δεξιάς  δεν μπόρεσαν να επιζήσουν .