της Λιζέτας Λιούρτα, Ψυχολόγου ΜSc
Σεπτέμβρης μήνας και η επιστροφή στα θρανία αποτελεί για πολλές οικογένειες
το μεγάλο γεγονός. Συζητήσεις, νουθεσίες, τελικές επαναλήψεις, εξορμήσεις στην
αγορά για την άψογη εμφάνιση των μικρών μαθητών στο σχολείο δίνουν και παίρνουν! Ο παλμός συχνά είναι τόσο έντονος ώστε να παρασύρει και να ταξιδέψει τους γονείς σε εποχές που το χτύπημα του κουδουνιού αποτελούσε το σημαντικότερο «σινιάλο» της ημέρας τους. Γλυκές αναμνήσεις γενούν κρυφά χαμόγελα που γίνονται ακόμα πιο λαμπερά καθώς καμαρώνουν το παιδάκι τους να ζώνεται την τσάντα του και να διασχίζει τον προαύλιο χώρο του σχολείου.
Και ενώ όλα προμηνύουν μια καλή αρχή, οι πρώτες σκιές στα πρόσωπα ορισμένων
γονιών δεν αργούν να εμφανιστούν. Από πολύ νωρίς το παιδί τους επιστρέφει και
δηλώνει πως δεν του αρέσει το σχολείο και δεν θέλει να ξαναπάει, ενώ στην πράξη
αργεί να σηκωθεί από το κρεβάτι του το πρωί και καθυστερεί να ετοιμαστεί ή να
ξεκινήσει από το σπίτι. Καθώς περνάνε οι μέρες και η κατάσταση κλιμακώνεται, η
διαπραγμάτευση για το σχολείο εμπλουτίζεται με κλάματα, φωνές, απειλές,
παρακαλετά και ποικίλα ανταλλάγματα προκειμένου να μείνει στο σπίτι. Το
κουδούνι πλέον σηματοδοτεί έναν καθημερινό Γολγοθά.
Σε αρκετές δε περιπτώσεις, και όταν αυτό σταματήσει να «πιάνει», κάνουν την
συστηματική εμφάνισή τους ο εμετός, τα δέκατα, η διάρροια και μια σειρά από
σωματικά συμπτώματα, λιγότερο ή περισσότερο σοβαρά, που δηλώνουν πλέον ανοιχτά την κάθετη άρνηση του παιδιού να πάει στο σχολείο. Η απογοήτευση του γονιού μεγάλη και η απόγνωσή του ακόμα μεγαλύτερη.
Αρχίζει να αναζητά ευθύνες στους δασκάλους που δεν φρόντισαν για την ομαλή
ένταξη του παιδιού τους στο σχολείο. Υποψιάζεται σκληρή συμπεριφορά από την
μεριά των συμμαθητών του και συχνά παρεμβαίνει προκειμένου να συμμορφωθούν και να γίνουν πιο φιλικοί προς το παιδί του. Σε ορισμένες μάλιστα περιπτώσεις
αλλάζει σχολείο για την καλύτερη προσαρμογή του. Τέλος, επισκέπτεται γιατρούς
για να ακούσει έκπληκτος πως τα σωματικά συμπτώματα δεν έχουν παθολογικά αίτια
και πως πρόκειται μάλλον για κάτι ψυχοσωματικό.
Οι ειδικοί της Ψυχικής Υγείας κάνουν λόγο για Σχολική Φοβία, μια κατάσταση που μπορεί να εμφανιστεί οποτεδήποτε, στην διάρκεια της μαθητικής ζωής, τόσο σε αγόρια όσο και σε κορίτσια, με εντονότερη ίσως εμφάνιση στις ηλικίες εκείνες που το παιδί μεταβαίνει για πρώτη φορά σε νέο σχολικό πλαίσιο. Σε ορισμένες μάλιστα περιπτώσεις αποτελεί το φανερό «σύμπτωμα» για κάποια καλυμμένη συναισθηματική διαταραχή αλλά και μαθησιακή δυσκολία, που κινητοποιεί τον μαθητή, τους γονείς αλλά και το ευρύτερο εκπαιδευτικό πλαίσιο για επιστημονική πλέον διερεύνηση και αναζήτηση στήριξης.
Τι συμβαίνει όμως όταν οι παραπάνω παράγοντες δεν υπάρχουν, όταν το παιδί
δεν δείχνει να έχει μαθησιακές και συναισθηματικές δυσκολίες; Τι είναι αυτό που κάνει τον μαθητή να αρνείται να πάει στο σχολείο και να προτιμά να μείνει στο σπίτι;
Οι ειδικοί τα τελευταία χρόνια εμπλέκουν όλο και συχνότερα στις συζητήσεις τους τη σχέση Σχολικής Φοβίας και Οικογένειας. Δεν είναι μάλιστα λίγες οι
φορές που οι μαθητές εκφράζουν ξεκάθαρα την ανησυχία τους για την οικογένεια ή
το σπίτι τους κατά τις ώρες του σχολείου, ακόμα και όταν δεν συντρέχει κάποιος
προφανής λόγος.: πχ. «ανησυχώ μήπως χτυπήσει η μαμά μου» ή «φοβάμαι ότι θα γίνει σεισμός».
Οι σύγχρονες ψυχολογικές έρευνες εστιάζουν στις σχέσεις μεταξύ των μελών της οικογένειας και κατανοούν την άρνηση για το σχολείο ως έναν μηχανισμό
που αναπτύσσεται από τα παιδιά, προκειμένου να διατηρηθούν οι ήδη υπάρχουσες ισορροπίες στις σχέσεις μέσα στο οικογενειακό πλαίσιο. Αυτές οι ισορροπίες, διαφορετικές για κάθε παιδί αλλά και για κάθε οικογένεια, μπορεί να αφορούν την
ύπαρξη ενός μικρότερου παιδιού στο σπίτι που ο μαθητής νιώθει ότι θα του «κλέψει» τους γονείς, μια αρρώστια του γονιού ή κάποια άλλα ζητήματα που απασχολούν το παιδί, με συνέπεια να θέλει να μείνει φρουρός στο σπίτι.
Η συστηματική απουσία από το σχολείο έχει αντίκτυπο στη συναισθηματική,
προσωπική και κοινωνική ζωή του παιδιού. Συνεπώς, μια καλή ενημέρωση γύρω από τη Σχολική Φοβία θα βοηθήσει γονείς και δασκάλους να σταματήσουν να την θεωρούν ένα απλό «πείσμα», και να αναζητήσουν την παρέμβαση των ειδικών για την αντιμετώπισή της αλλά και την πρόληψη μελλοντικών δυσκολιών στη ζωή των σημερινών μαθητών.
Singule 
Σχολιάστε