Singule

Από την Ελένη Κωνσταντέλου, φιλόλογο

Δεν είναι λίγες οι φορές που μένουμε αποστασιοποιημένοι σε πολλά απο τα προβλήματα που ταλανίζουν, όχι μόνο τους γύρω μας μα και ολόκληρη τη κοινωνία. Αυτό γιατί έχουμε μάθει να ζούμε με τη νοοτροπία πως αν ένα πρόβλημα δεν ‘χτυπήσει’ τη δική μας πόρτα δεν είναι πρόβλημα και πολύ περισσότερο δεν μας αφορά. Σ’ένα τέτοιο κοινωνικό πρόβλημα-φαινόμενο θ’αναφερθούμε , το οποίο φαίνεται να έχει πάρει τελευταία τεράστιες διαστάσεις. Είναι το λεγόμενο bullying, ένας όρος που προέρχεται απο την τούρκικη λέξη ‘daylik’ που σημαίνει νταηλίκι, ψευτοπαληκαριά, κακοποίηση,εξαναγκασμός.

« Πότε εμφανίζεται όμως αρχικά ο όρος bullying?»

H πρώτη μελέτη για το φαινόμενο γίνεται στη Νορβηγία το 1978 και 9 χρόνια μετά εμφανίζεται ο όρος. Μ’άλλα λόγια πρόκειται για την εσκεμμένη και συστηματική βία (συναισθηματική ,λεκτική και σωματική) που επιβάλλει άτομο ή ομάδα σε κάποιο άλλο άτομο ή ομάδα. ‘Ευδοκιμεί’ σε διάφορα περιβάλλοντα όπως στο σχολείο, στην οικογένεια, στο χώρο εργασίας ή τη γειτονιά.

Ως παιδαγωγοί, σκόπιμα αναφερόμαστε  στο χώρο που μας είναι πιο οικείος και κάνει θραύση θα λέγαμε. Δεν είναι άλλος απο το σχολικό περιβάλλον, τα θύματα του οποίου οδηγούνται σε αυτοκτονίες ή δολοφονίες εφήβων.

Έχουμε αναρωτηθεί άραγε ποιοι είναι οι λόγοι ανάπτυξης του φαινομένου του bullying και γιατί έχει μεγιστοποιηθεί τόσο ακόμη και στη χώρα μας?

Αρχικά πρέπει να ξεκαθαρίσουμε πως οι θύτες-bullies(όπως λέγονται) προσπαθούν να καλύψουν το δικό τους κενό κάνοντας τους άλλους να νιώθουν αδύναμους. Οι πιθανοί λόγοι των θυτών είναι αρκετοί.

Ίσως το ίδιο το άτομο να υφίσταται μια τέτοια πίεση, να θέλει να εκτονωθεί, να νιώσει ανώτερο και γιατί όχι να πιστεύει πως μ΄αυτό τον τρόπο θα γίνει πιο δημοφιλές και θα καταφέρει να ενταχθεί σε μια παρέα.

Άλλος ένας πιθανός λόγος μπορεί να είναι η περίοδος της εφηβείας, κατά τη διάρκεια της οποίας αναπτύσσουν έντονη επιθετικότητα και θεωρούν πως διακατέχονται απο ένα αίσθημα παντοδυναμίας. Οι ‘bullies’ επιλέγουν τα θύματα τους να είναι πιο αδύναμα άτομα, ξεσπούν σ΄αυτά και τα ελέγχουν, νιώθοντας πως ως ‘δυνατοί’ θα κερδίσουν.

Συνηθέστερος λόγος που προκαλεί το γνωστό πλέον bullying είναι η ΄διαφορετικότητα΄ είτε αυτή σχετίζεται με τη θρησκεία και την εμφάνιση είτε με τις επιδόσεις μαθημάτων και το όνομα. Οι θύτες νιώθουν θυμό, ζήλεια , ανασφάλεια , δυστυχία. Γιατί όμως άραγε????

Αφού η διαφορετικότητα είναι αυτή που μας καθιστά μοναδικούς και ξεχωριστούς!!!!!!

Aς εστιάσουμε όμως στο σημείο που μας ενδιαφέρει.

           «Πώς καταλαβαίνουμε ότι ένα παιδί έχει πέσει θύμα του bullying?»

• Έντονη άρνηση για το σχολείο
• Διαταραχές στον ύπνο και τη διατροφή
• Χτυπήματα και μελανιές
• Άγχος και μελαγχολία
• Δυσκολία συγκέντρωσης
• Αποφυγή συζήτησης για το σχολείο
• H μεγαλύτερη συχνότητα του προβλήματος εστιάζεται στην ηλικία 11-14ετών στο χώρο του σχολείου, ενώ εμπλέκονται κυρίως αγόρια. Και σαφέστατα σπάνια γίνεται αναφορά απο τα θύματα. Άραγε υπάρχει τρόπος εξάλειψης του προβλήματος? Και αν ναι,πώς?

Σ΄αυτό μπορούμε να συμβάλλουμε ολοκληρωτικά τόσο εμείς οι ίδιοι ως εκπαιδευτικοί ,όσο και οι ίδιοι οι γονείς.

Ως εκπαιδευτικοί, οφείλουμε να συζητήσουμε με το παιδό-θύμα,να το καθησυχάσουμε πως δεν φταιίει και ότι θα βρισκόμαστε δίπλα του. Να προβάλλουμε τα δικαιώματα των παιδιών , ν΄αναθέτουμε εργασίες με σκοπό την ανάπτυξη συνεργασίας και να μοχθούμε για την ομαλή ένταξη των νέων μαθητών. Όλα αυτά όμως ΠΑΝΤΑ σε συνεργασία με κάποιον ψυχολόγο-ειδικό.

Δεύτερος και βασικός είναι ο ρόλος της οικογένειας, η οποία οφείλεται και πολλές φορές  για τη συμπεριφορά του θύτη καθώς δεν επιδεικνύει την απαραίτη προσοχή  και φροντίδα ή λόγω της σύγκρουσης των γονέων.

Αξίζει να λεχθεί ότι τα άτομα που βίωσαν μια τέτοια είδους κακοποίηση δεν ξεχνούν. Οι συνέπειες είναι μακροχρόνιες και επιδρούν στη σωματική και ψυχική υγεία του ατόμου. Ελοχεύει ο κίνδυνος της κατάθλιψης και του άγχους, ενώ το όριο ζωής τους είναι χαμηλότερο.

Ας κλείσουμε με την ελπίδα εξάλειψης τέτοιων φαινομένων με στόχο ένα καλύτερο και υγιές μέλλον για τα παιδιά, τα παιδιά μας!!!